بازگشت گونههای منقرض شده به طبعیت با شبیهسازی ممکن است؟
تاریخ انتشار: ۲۷ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۰۸۵۶۹
سرزمین پهناور ایران با اقلیم متنوع، زیستگاه گونههای جانوری زیادی است که البته در چند دهه گذشته به دلایل مختلف از جمله تخریب زیستگاه، شکار بی رویه، خشک شدن تالابها و طعمه مسموم تعدادی از آنها برای همیشه از طبیعت کشور محو شدهاند. شیر ایرانی و ببر هیرکانی یا همان ببر مازندران دو گربهسانی هستند که زمانی بخشهای زیادی از کشور جولانگاه شکوه آنها بود، اما اکنون بیش از ۸۰ سال است که دیگر غرشی از شیر ایرانی در کشور شنیده نمیشود و ۶۵ سال هم از انقراض ببر هیرکانی میگذرد، در واقع نزدیک به یک قرن است که دیگر چنگالهای قوی و بزرگ این دو گربه سان خاک کشور را لمس نمیکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
زیستگاه شیر ایرانی تا حدود ۱۵۰ سال گذشته پراکندگی وسیعی از دزفول، مسجد سلیمان، شوش، رامهرمز تا بوشهر، کازرون، دشت ارژن و کام فیروز فارس را در بر میگرفت، اما به مرور کاهش یافت تا اینکه دیگر به طور کامل در کشور منقرض شد البته باید این را بدانیم که اکنون حدود ۶۰۰ قلاده شیر ایرانی در پارک ملی گیر در هند زندگی میکنند که ایران هم تلاش کرد تا با کمک آنها شیر ایرانی را در کشور احیا کند؛ بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۹۸ یک جفت شیر نر و ماده را با توافق میان باغ وحش ارم و اتحادیه باغ وحشها و آکواریومهای اروپا EAZA به ایران آورد، اما مساله مهم در روند احیا، بودن زیستگاه مناسب است که ایران دیگر چنین زیستگاهی ندارد.
ببر مازندران هم زمانی جولانگاه وسیعی در پهنههای کشور داشت. ببر در ایران در نواحی جنگلی کوههای البرز و جنوب دریای خزر (گیلان، مازندران و گرگان) از حدود آستارا تا نواحی شمال ترکمن صحرا زندگی میکرد، شبه جزیره میانکاله از مناطق زیست عمده ببر مازندران شناخته میشد همچنین در برخی سفرنامههای معتبر از مشاهده ببر در مناطق سرخس و کشفرود ذکر شده است. به هر حال امروز این گونه شکوهمند از طبیعت ایران منقرض شده است.
اکنون گربه سان دیگری که در کشور در معرض انقراض قرار دارد، یوزپلنگ آسیایی است، اما به علت اینکه اکنون فقط در ایران و زیستگاه توران یافت میشود به یوزپلنگ ایرانی معروف است. گفته میشود که فقط ۱۷ قلاده از این حیوان در ایران وجود دارد که همه تلاش دولت و سازمان حفاظت محیط زیست بر حفظ این گونه در طبیعت است، اما در شرایط کنونی و مشکلاتی مانند چرای بی رویه دام و ورود آنها به زیستگاه، سگهای گله، کاهش طعمه و تلفات جاده ای، اجرای آن بسیار دشوار است، اما سازمان حفاظت محیط زیست عزم خود را برای حفظ این گونه جزم کرده و میخواهد به هر قیمتی شده مانع انقراض آن شود از این رو حتی در صدد حفظ ژنوم این گونه است که اگر لازم شد در آینده بتواند آن را شبیه سازی کند.
با توجه به پیشرفت علم باید دید که آیا میتوان با حفظ ذخایر ژنتیکی در گام اول از انقراض گونهها جلوگیری و در گام بعدی گونه منقرض شده را شبیه سازی کرد که به نظر میرسد با توجه به ظرفیت شبیه سازی برای حیوانات در کشور این امر میسر باشد.
موسسه رویان در سال ۱۳۸۵با شبیه سازی اولین گوسفند و در سال ۱۳۸۸ با شبیه سازی اولین بز و اولین گوساله توانمندی خود را به جهان معرفی کرد و انگشت تحسین مجامع بین المللی را متوجه خود کرد. رویانا (گوسفند)، حنا (بز)، بُنیانا (گوساله)، شنگول و منگول (بز) و مارال (قوچ) از جمله حیوانات شبیه سازی شدهای بودند که به شهرتی جهانی رسیدند. شاید برخی از آنها چند ساعت یا چند ماه بعد از تولد از بین رفتند، اما در مجموع این روند نشان از توان کشور در زمینه شبیه سازی حیوانات دارد.
شبیهسازی، گونههای منقرض شده را به طبیعت بازمیگرداند
ایران پس از سه کشور کره جنوبی، ژاپن و چین، چهارمین کشور آسیایی است که با شبیه سازی، موفق به تولید گونهای در معرض انقراض شده است. این پیشرفت سبب شد ایران در این عرصه میان ۱۰ کشور برتر و صاحب فناوری در این زمینه قرار گیرد. تولید گوساله و بزغالههای شبیه سازی شده و حتی تراریخته در دهه ۸۰ منجر شد تا ایران به سمت تحقیق بر روی حیوانات در حال انقراض بومی برود که در صدر آنها، یوز ایرانی قرار دارد.
بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست با مرکز ملی ذخایر ژنتیک تفاهم نامهای امضا کرد تا سلولهای زنده گونههای در خطر انقراضی که تازه تلف میشوند در بانک ژن این مرکز نگهداری شوند، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: برای نخستین بار با مرکز ملی ذخایر ژنتیک تفاهمنامهای امضا کردیم تا سلولهای زنده گونههای در خطر انقراضی که تلف میشوند با سرعت و استاندارد نمونهبرداری و در آن مرکز ذخیره سازی شود.
حسن اکبری افزود: هدف این است که منابع ژنی را به شکل زنده ذخیره سازی و فریز کنیم تا بتوانیم در آینده از این ژنومها در کشت سلولی بهره ببریم؛ با وجود استانداردهای موجود این ظرفیت وجود دارد که در آینده برای کلونیسازی یا از اندامهای جنسی برای احیای گونهها استفاده شود.
وی اظهار داشت: این کار انجام شد و با توجه به میزان تلفاتی که درباره پلنگ و یوزپلنگ داشتیم این ذخیره سازی اتفاق افتاده است، در حال توسعه این تفاهم نامه هستیم تا بتوانیم از ظرفیتهای آن استفاده کنیم.
وی تاکید کرد: اکنون ظرفیت شبیه سازی حیوانات در کشور وجود دارد البته نه برای همه گونه ها، موسسه رویان توانست برای گوسفند این کار را انجام دهد و با کشت سلول گوسفندی را شبیه سازی کند، این کار در دنیا بر روی گونههای مختلفی انجام شده است، هدف ما هم برای گونههای مختلف از جمله یوزپلنگ همین است؛ اگرچه نمیخواهیم همین اکنون وارد این مرحله شویم، چون هنوز یوزپلنگ را در طبیعت داریم و ترجیح ما این است که عمده انرژی و هزینه را در راستای حفظ گونه در طبیعت داشته باشیم.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: اما سلولها ذخیرهسازی میشود تا این ظرفیت وجود داشته باشد که اگر زمانی نیاز مبرم به سلولها بود یا موسسات پژوهشی مانند رویان و مرکز ملی ذخایر ژنتیک خواستند کار آزمایشی تحقیقاتی انجام دهند، بتوانیم این فرصت را برای آنها ایجاد کنیم.
اکبری اظهار داشت: با این حساب اگر ژنوم شیر ایرانی یا ببر هیرکانی در بانک ژن موجود بود، میتوانستیم آنها را شبیه سازی کنیم، چون این ظرفیت در کشور وجود دارد.
وی درباره خطرات کاهش جمعیت و درون آمیزی حیوانات گفت: درون آمیزی یک تهدید جدی است و میتواند در بلندمدت حیات یک گونه را تهدید کند، قطعا زادآوری را کم میکند، مقاومت گونهها را در مقابل خیلی از عوامل محیطی کاهش میدهد و مشکلات زیادی را میتواند در بلندمدت ایجاد کند.
وی به موزههای تاریخ طبیعی به عنوان ذخایر دیگری از منابع ژنتیکی اشاره کرد و افزود: حدود ۵۰ موزه تاریخ طبیعی در کشور وجود دارد که در سال بیش از ۲۰ هزار نفر از این موزهها بازدید میکنند البته گاهی در سه ماه بیش از ۲۰ هزار بازدید کننده داریم که عمدتا هدف ما از این موزهها مباحث آموزشی است. بر همین اساس بود که بیش از هزار نمونه جدید یا شناسایی شده یا ورود اطلاعات آنها به بانکهای اطلاعاتی انجام شده و یا نمونههایی که در انبارها بودند، ساماندهی و بیش از هزار نمونه به ظرفیت موجود موزهها افزوده شد برای اینکه هم نظر بازدید کنندگان بیشتر تامین شود همچنین مخازن علمی موزه ملی تاریخ طبیعی در این زمینه تقویت شود.
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی محیط زیستمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: محیط زیست کشف گونه های جانوری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۰۸۵۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بازگشت فروش نفت ایران به زمان برجام با دو برابر قیمت نتیجه تمرکز دولت بر بازطراحی تجارت انرژی کشور
سهیل محمودیان کارشناس انرژی در مورد خنثی سازی تحریم ها از طریق فروش بی سابقه نفت خام با کمک دیپلماسی فعال انرژی به خبرنگار قدس گفت: ایران با افزایش صادرات نفت خام خود به سطوح بی سابقه در 6 سال گذشته و جذب سرمایه گذاران خارجی به صنعت نفت و گاز خود، با موفقیت تاثیر تحریم ها را خنثی کرده است. ایران طی سالها با تحریمهای متعددی بهویژه صادرات نفت خود مواجه بوده است که توانایی این کشور را برای فروش نفت خام خود در بازار بینالمللی محدود کرده است. با این حال، ایران در سالهای اخیر توانسته است با اعمال سیاستهای جدید و نوین در بخش نفت و گاز بر این چالشها فائق آید.
وی ادامه داد: یکی از عوامل اصلی موفقیت استراتژی بازاریابی نفت ایران، متنوعسازی پایگاه مشتریان آن است. ایران فعالانه به دنبال بازارهای جدید برای نفت خام خود بوده است و وابستگی خود را به خریداران سنتی کاهش داده است. ایران با کاوش در بازارهای جدید و ایجاد مشارکت های بلندمدت با خریداران، توانسته صادرات نفت خام خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. این رویکرد به ایران کمک کرده تا به درآمد سالانه 35 میلیارد دلاری برسد که بالاترین میزان در 6 سال گذشته است. علاوه بر این ایران با جذب سرمایه گذاری خارجی در جهت توسعه میادین و زیرساخت های نفتی خود توانسته ظرفیت تولید نفت خود را افزایش داده تا بتواند تقاضای فزاینده نفت خام خود را در بازار بین المللی برآورده کند. این امر نه تنها حجم صادرات ایران را افزایش داده است، بلکه کیفیت و رقابت پذیری فرآورده های نفتی این کشور را نیز افزایش داده است.
محمودیان با اشاره به جذب 5.5 میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی با وجود تشدید تحریم ها گفت: ایران علاوه بر بازاریابی موفق نفت ایران، به نقاط عطف قابل توجهی در جذب سرمایه گذاران خارجی به صنعت نفت و گاز خود نیز دست یافته است. علیرغم تحریم های اعمال شده بر این کشور، ایران موفق به جذب سطوح بی سابقه ای از سرمایه گذاری خارجی در بخش انرژی خود به ویژه در صنعت نفت و گاز شده است. در سال گذشته، بخش نفت و گاز کانون اصلی سرمایه گذاری خارجی بود که مجموع آن به 5.5 میلیارد دلار رسید که بالاترین میزان در سال های اخیر است. روند صعودی سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز ایران را می توان ناشی از تلاش دولت برای ایجاد فضای مساعد برای سرمایه گذاران خارجی دانست. دولت سیزدهم سیاستهایی را برای سادهسازی فرآیند سرمایهگذاری و ایجاد مشوقهایی برای جذب سرمایههای خارجی در بخش انرژی اجرا کرده است. ایران با ارائه شرایط جذابی مانند معافیت های مالیاتی، اجاره زمین با یارانه و روش های تایید ساده، توانسته طیف متنوعی از سرمایه گذاران را از سراسر جهان جذب کند.
این کارشناس انرژی ادامه داد: علاوه بر این، ایران در راستای توسعه مشارکت های استراتژیک با شرکت های خارجی برای استفاده از تخصص و منابع آنها در صنعت نفت و گاز کار کرده است. ایران با همکاری شرکتهای بینالمللی توانسته است به فناوریهای جدید و راهحلهای نوآورانه برای ارتقای توان و کارایی تولید خود دست یابد. این امر نه تنها از نظر افزایش تولید نفت و گاز به نفع ایران بوده است، بلکه به رشد و توسعه کلی بازار انرژی این کشور نیز کمک کرده است.
وی افزود: دیپلماسی هوشمندانه انرژی دولت سیزدهم، تمرکز بر خنثیسازی تحریمها را با رسیدن به سقفهای فروش روزانه نفت خام در 6 سال گذشته و شکستن رکوردها در جذب سرمایهگذاران خارجی به صنعت نفت و گاز خود با موفقیت به سرانجام رسانده است. ایران از طریق استراتژیهای بازاریابی موثر، تنوع بخشی به مشتریان و سرمایهگذاری در فناوریهای مدرن و در نتیجه تمرکز بر بازطراحی تجارت انرژی کشور، فروش نفت خود را به زمان برجام برساند م درآمد ارزی را نیز حدود دو برابر کند. رکوردشکنی های ایران در فروش نفت خام و سرمایه گذاری خارجی در صنعت نفت و گاز پیامدهای مهمی برای آینده بازار انرژی کشور دارد.
زهرا طوسی